Rouwen in december

rouwen in december

Rouwen in december

Hoe gaan rouwen en gezellig samenzijn in december voor jou hand-in-hand?

December, niet alleen lichtjesmaand maar ook de enige maand in het jaar waarin iedereen om je heen van feest naar feest lijkt te huppelen. Sinterklaas, Kerst, Oud en Nieuw. Het gaat om je heen allemaal gewoon door. En waar je ook maar kijkt, overal ligt de nadruk op “gezellig samenzijn”. De winkels zijn vrolijk versierd, op de radio hoor je de hele dag door de bekende deuntjes van Kerst, de Kerstbomen en -ballen vliegen de winkels uit, en tijdschriften en folders staan bol van de feestmenu’s.

Maar voor jou is Kerst allesbehalve het feest dat het vroeger ooit geweest is. En op 31 december kijk jij niet uit naar een nieuw jaar vol plannen, kansen en dromen. Voor jou staan verlies en rouwen immers centraal in december.

Maar hoe doe je dat? Rouwen in december?

En hoe sla je je zo goed mogelijk door al het feestgedruis van de komende weken heen? Het belangrijkste is dat je doet wat voor jou goed voelt. Blijf je lekker alleen thuis met Kerst? Of ga je juist de deur uit om warmte, liefde en afleiding bij vrienden en familie te zoeken? Bedenk je nieuwe routines, nieuwe activiteiten en nieuwe rituelen en geef je deze dagen daarmee een eigen twist? Of vind je troost en houvast in oude patronen?

Wat je ook doet, bespreek je wensen en je keuzes met de dierbaren om je heen. Geef aan hoe jij de feestdagen het liefst in wilt vullen. Bespreek met elkaar hoe je oude gewoontes samen los kunt laten en hoe er nieuwe gewoontes kunnen gaan ontstaan. Deel je verwachtingen en geef het aan als je ook tijd en ruimte voor jezelf nodig hebt.

Besef je dat je niet de enige bent met verdriet om het verlies. Maak met elkaar ruimte om herinneringen op te halen en verdriet te delen. Zorg voor een goede balans tussen “verleden” en “heden”. Herinneringen zijn mooi, maar zorg voor een goede balans tussen herinneringen, verdriet en gemis en de mooie momenten die het samenzijn jullie nu brengt. Maak met elkaar ook heel bewust nieuwe herinneringen, die volgend jaar gedeeld kunnen worden. Zorg voor genoeg tijd voor jezelf, om even tot rust te komen, om te rouwen, of letterlijk even afstand te nemen van het feestgedruis.

Tijd voor jezelf

Gun jezelf ook in december de tijd om stil te staan bij je verdriet en geef jezelf de ruimte om te rouwen. Ook, of eigenlijk misschien wel juist, met Kerst. En als iedereen elkaar op 31 december om 12 uur vrolijk “gelukkig nieuwjaar” wenst? Pak ook dan eerst een momentje voor jezelf. Plak een dierbare herinnering op je netvlies, kijk heel even achterom en voel de liefde van degene die je op dit moment zo heel erg mist. En ga daarna snel op zoek naar een knuffel van je liefste familielid of je beste vriendin.

Lukt het je deze dagen niet om troost te vinden in het samenzijn en de extra aandacht die je krijgt? Dreigen stress en verdriet steeds opnieuw de overhand te krijgen? Zoek dan een rustig plekje voor jezelf, zet een koptelefoon op en luister naar deze top 10 van antistress muziek op Spotify:

Gemis is als een steen in het water

gemis is als een steen in het water

“Gemis is als een steen in het water, de kring om je hart wordt steeds groter”

Vroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken en verliezen we iemand die ons dierbaar is. Mensen om ons heen zijn dan al snel geneigd om ons te troosten door te zeggen dat het verlies na verloop van tijd minder zal worden.

Aanvankelijk lijkt het ook zo te gaan. En lijk je met het verdriet om het verlies en het gemis om te kunnen gaan. Maar niets is minder waar. Terwijl de mensen om je heen door gaan met hun leven, lijkt jouw gemis met het verstrijken van de tijd alleen maar groter te worden. Op speciale momenten in je leven blijft het gat in je hart pijnlijk aanwezig. Gemis is daarom als een steen in het water. En de kring om je hart wordt steeds groter.

Heb jij ook het gevoel dat het gemis steeds groter wordt? Wil je beter leren omgaan met je verdriet en je gemis? Of zoek je een luisterend oor en tips en advies? Sta je open voor coaching en begeleiding bij je rouw en je verlies? Dan ben je bij de verliescoach aan het juiste adres. Vraag vandaag nog het gratis e-book aan of plan je eerste online sessie “leren rouwen” vandaag nog gratis in.

Rouwen doe je zelf

Rouwen doe je zelf

rouwen doe je zelf

Rouwen doe je zelf. Het overkomt je. Rouw overvalt je. Je kunt het niet sturen. Je kunt rouw ook niet een bepaalde richting op dwingen. Maar je kunt wel jouw eigen pad kiezen. Je eigen tempo volgen zonder je aan anderen aan te passen en door trouw aan jezelf te blijven. Je kunt rouw immers niet overdoen. Jouw rouw is niet alleen jouw antwoord op jouw verlies, maar ook jouw manier om te leren met het gemis om te gaan.

Wat “ze” in de boekjes over rouw, verlies en afscheid nemen ook zeggen, elk rouwproces is uniek in vorm, in duur en in intensiteit. Niemand rouwt op dezelfde manier. Geen enkel rouwproces is gelijk. Het maakt daarom niet uit wat anderen doen. Of wat anderen verwachten dat jij doet, Het is dan ook totaal niet belangrijk wat de boekjes schrijven. Of wat een coach of rouwbegeleider zegt. Het gaat om jou. Het enige wat telt, is wat jij doet. Het enige wat belangrijk is, is jouw proces, jouw manier om met jouw verlies en jouw gemis om te gaan.

Wat anderen ook zeggen, vinden of denken, er is geen goed of fout in rouw. Jij rouwt immers op jouw eigen unieke wijze. Wat anderen daar ook van vinden. En vergeet niet: verlies overkomt je. Maar rouwen doe je. Soms je leven lang.

Rouw is altijd uniek

Rouw is altijd uniek. Uniek omdat iedere situatie anders is. Omdat ieder verlies anders is en anders ervaren wordt. Maar ook omdat jij als mens uniek bent.

Mijn rouwproces kenmerkt zich bijvoorbeeld door het vastleggen van beelden. Soms letterlijk met een camera, maar vaak simpelweg door beelden en indrukken op mijn netvlies te graveren. Dit doe ik al zo lang ik mij kan herinneren.

Zo was ik als jonge puber na het overlijden van mijn oma niet bij haar kist weg te slaan. Ik bleef maar gebiologeerd naar haar staan kijken. Kon er geen genoeg van krijgen. Ze was zo mooi om te zien, zo vreedzaam, zo helemaal “mijn oma”. In gedachten nam ik afscheid, vertelde ik haar hoe lief ik haar vond, hoe blij ik was dat ze mijn oma was. Zonder woorden sprak ik over onze zondagochtenden. Als ik bij haar logeerde, maakte ze me op zondagochtend altijd wakker met een kopje thee en kaneelbeschuitjes van Verkade. Een enkele keer koop ik ze nog wel eens en iedere keer als ik dan met een kaneelbeschuitje en een beker thee op de bank zit, dan denk ik terug aan oma.

Maar ook als volwassen vrouw vormen beelden een belangrijk onderdeel van mijn rouwproces. En nog steeds neem ik in stilte en zonder woorden, op mijn manier, afscheid.

Wat maakt jouw manier van rouwen uniek? Praat mee over deze en andere vragen op de Facebook pagina van de verliescoach. Daar lees je iedere week de Mindful Maandag, vol tips, adviezen en oefeningen om mindful met rouw te leren omgaan. En kijk ook eens op Pinterest voor inspirerende quotes en citaten over rouw en verlies.

Keuzes maken is ook rouwen

Keuzes maken is ook rouwen

keuzes maken is ook rouwen

Bij rouw denken we bijna altijd aan afscheid nemen van een overleden dierbare. Maar ook in andere omstandigheden kunnen we gevoelens van rouw ontwikkelen. Keuzes maken en rouw vormen bijvoorbeeld veel vaker een 2-eenheid dan je op het eerste oog zou denken. Ook een bewuste keuze is vaak rouwen om de keerzijde hiervan.

Dat komt doordat op een keuze vaak een afscheid volgt. Op (een keuze voor) een nieuwe baan volgt bijvoorbeeld automatisch het afscheid van je collega’s van nu. Het is daarbij logisch dat gevoelens van blijdschap en enthousiasme afgewisseld worden door gevoelens van weemoed en verdriet. Beide gevoelens horen bij jouw keuze. Beide gevoelens mogen er dan ook zijn. Neem afscheid op de manier die bij jou past en gun jezelf de tijd om te rouwen om wat je achter gaat laten.

Iedere keuze heeft een keerzijde

Ik heb dat zelf de afgelopen weken ook weer ervaren. Sinds het herseninfarct van mijn echtgenoot heb ik het leven steeds beter leren leven precies zoals het nu is. Ik heb geleerd om minder ver vooruit te kijken, en meer in vandaag en morgen te leven. En ik ben een stuk beter geworden in het maken van keuzes die voor mij – voor ons – goed voelen. Dat betekent niet dat alle keuzes altijd makkelijk zijn, of vanzelf gaan.

Een aantal weken terug hebben wij opnieuw een keuze gemaakt die voor ons goed voelt. Onze keuze brengt ons na onze Franse sabbatical terug naar Nederland, terug naar de Rotterdamse klei. Het is een keuze die ik met mijn hoofd gemaakt heb. Want keuzes maken is ook rouwen. Voor mijn echtgenoot is het beter om ons leven in Nederland voort te zetten. In mijn hart zou ik echter liever hier in Frankrijk blijven. Wil je hier meer over lezen? Klik dan door naar mijn persoonlijke blog.

Bewust afscheid nemen

Gelukkig kan ik ook deze keuze in het leven nemen zoals het is en hoef ik geen gevecht tussen ratio en emotie aan te gaan. Ik ben me bewust van het waarom van ons besluit en ik ben in contact met wat ik daarbij voel en ervaar. Het naderende afscheid van onze fijne plek brengt veel gevoelens van rouw, verlies en verdriet met zich mee. Gevoelens die er mogen zijn en die van mij alle aandacht krijgen die ze verdienen.

Zo betrap ik mijzelf er regelmatig op dat ik even naar buiten loop om vanaf een bepaalde hoek naar ons huis te kijken. Ik ben bewust bezig om beelden op mijn netvlies vast te leggen en om geluiden en geuren in mijn geheugen op te slaan. En gisteren ben ik begonnen om beelden met mijn camera ook echt vast te leggen. Iedere foto geeft in het “nu” uiting aan mijn verdriet. Maar diezelfde foto brengt in het “straks” mijn herinneringen tot leven.

Ik ga de komende weken nog vaker bewust de tijd nemen voor het maken van een “herinneringshoekje” vol beelden, geuren en geluiden. Wat is jouw manier om met de keerzijde van je keuze om te gaan?

Waarom rouwen mag

Waarom rouwen mag

Ik hoor en lees vaak dat mensen denken dat rouwen niet mag. Men denkt al snel dat rouw maar een beperkte houdbaarheidsduur heeft en dat we gevoelens van verlies en gemis zo snel mogelijk achter ons moeten laten om verder te kunnen gaan met ons leven. Een andere veelgehoorde gedachte is dat mindfulness in rouwtherapie helpt om gevoelens van gemis en verdriet om te zetten in blijdschap en vreugde.

Beide gedachten zijn niet juist.

Rouwen mag

Rouwen mag. Rouw hoort immers bij het leven, net zoals ook eten, drinken, liefde en geluk bij het leven horen. Rouwen is niet voor niets een werkwoord en een rouwproces vraagt simpelweg om tijd. En ook als je op een gegeven moment de draad van het leven op jouw manier weer hebt opgepakt, zal je merken dat het verlies en gevoelens van rouw daar deel van uit zullen blijven maken. Soms sterk en krachtig, op andere momenten meer subtiel en op de achtergrond aanwezig.

Mindfulness in rouwtherapie


Mindfulness is geen wondermiddel voor een zorgeloos en gelukkig bestaan. De kern van mindfulness in mijn rouwtherapie is dat je leert accepteren dat je hersenen zowel positieve als negatieve gedachten aanmaken. Daarmee leer je accepteren dat ook rouw en gevoelens van gemis en verdriet bij jou horen en dat het geen zin heeft om er tegen te vechten. Wel leer je om je niet willoos in je verdriet mee te laten voeren.
Als je een herinnering aan “vroeger” (van voor het verlies) in je op voelt komen, dan kan je verdrinken in een stroom van gedachten, verdriet en emoties. Door op zo’n moment bewust je aandacht te focussen op gewone dagelijkse klusjes of bezigheden, kun je voorkomen dat je meegesleurd wordt in je verdriet.

Rouwbegeleiding door de verliescoach


Als je een rouwbegeleidingstraject bij mij doet, dan ga ik je helpen om je aandacht te focussen. Ik ga je niet overvoeren met mindfulness, maar maak een duidelijke opbouw die bij jou past. Ik help je om geduldig te zijn met jezelf en te vertrouwen op jouw kracht, op jouw proces. Je leert om te rouwen met geduld en het proces niet af te raffelen. Het hoeft niet snel. In tegendeel. Snel ontneemt je de kans om dat wat je doet en voelt echt te ervaren.


Tot slot: mijn advies van deze week? Vertel iedere dag een keer tegen jezelf dat rouwen mag. En dat je daar de tijd voor mag nemen die jij nodig hebt.


Wil je meer weten over mijn aanpak? Vraag dan een gratis online sessie “leren rouwen” aan. Of bestel mijn e-book “rouwen kun je leren”. Vergeet ook niet om de verliescoach ook op Facebook te volgen. Daar vind je namelijk iedere week de vaste rubriek “Mindul Maandag” vol met tips, adviezen en korte oefeningen.